Maqedonia e Veriut sot për 12 orë të votojë për fatin e udhëheqësve të komunave dhe për këtë në proces pritet të përfshihen më shumë se 1.8 milion qytetarë të cilët ligjërisht e kanë të drejtën e votës për kryetar komune dhe për këshill komunal.

80 komuna dhe Bashkia e Shkupit (me 10 komuna përbërëse) sot do të presin rezultatet e votimit dhe shprehjes së mendimit nga qytetarët për katër vitet e ardhshme.

Por, si do të realizohet procesi i votimit në kohë pandemie?

Komisioni Shtetëror Zgjedhor ka kërkuar ndihmë nga Komisioni për sëmundje ngjitëse për këtë proces dhe nga ta ka marrë këto rekomandime, që duhet të ndiqen nga votuesit:

-Para vendvotimit duhet të ketë një person që mba rend dhe rregullsi në vendvotim, për të garantuar distancë prej 1,5 deri në 2 metër të votuesve. Në rast se ka rrëmujë në vendvotim, personi përgjegjës duhet t’i njoftoj të gjithë për masat që duhet të merren për të mbrojtur shëndetin e tyre.

-Vendvotimi (klasa, korridore dhe sallat) duhet që të pastrohen dhe ajrosen sistematikisht që të parandalohet infektimi me COVID-19 nga ajri për votuesit dhe për komisionet nëpër vendvotime.

-Personi përgjegjës për rend dhe masa në vendvotim duhet që të dezifektojë duart e votuesve para hyrjes në vendvotim.

-Personi përgjegjës për rend dhe masa duhet që t’i përkujtojë votuesit se duhet të kenë maska nëpër korridore, vendvotim dhe jashtë vendvotimeve.

-Gjatë identifikimit me letërnjoftim apo pasaportë, votuesi për disa sekonda duhet ta menjanojë maskën nga fytyra që t’ju jep mundësi komisionerëve që ta identifikojnë.

-Personi për rend dhe siguri duhet që të parandalojë prezencë të më shumë njerëzve, aq sa ka paravana për votim.

-Votuesit duhet të ndjekin shenjëzimin gjatë hyrjes dhe daljes nga vendvotimi.

-Gjatë daljes votuesi duhet edhe një herë të dezifektojë duart, që të parandalohet bartja e virusit nga stilolapsi, nga mjeti për shenjëzim i gishtave apo nga ambienti i vendvotimit.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve kohë më parë ka certifikuar listën përfundimtare të votuesve, e cila tregon për numrin e votuesve brenda dhe jashtë Kosovës për Zgjedhjet Lokale 2021, ndërsa numri i votuesve të rinj, të cilët do të votojnë për herë të parë është 41 mijë e 12 votues.

KQZ njofton se prej 41 mijë e 12 votues, 24 mijë e 697 kanë arritur moshën 18 vjeç pas datës 14 shkurt 2021 dhe 8 mijë e 937 votues të cilët mund të konsiderohet se janë regjistruar për herë të parë në regjistrin qendror civil pas zgjedhjeve të fundit parlamentare.

Lista përfundimtare e votuesve për Zgjedhjet Lokale 2021, e cila do të shpërndahet në vendvotime, në ditën e zgjedhjeve më 17 tetor, përmban:

– 1 milion e 885 mijë e 448 emra të votuesve, apo 90 mijë e 586 votues më shumë në krahasim me zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Kosovës që u mbajtën më 14 shkurt 2021.

– Numri i votuesve të rinj, të cilët do të votojnë për herë të parë, është: 41 mijë e 12 votues, prej të cilëve 24 mijë e 697 kanë arritur moshën 18 vjeç pas datës 14 shkurt 2021 dhe 8 mijë e 937 votues të cilët mund të konsiderohet se janë regjistruar për herë të parë në regjistrin qendror civil pas zgjedhjeve të fundit parlamentare.

Po ashtu, si votues të rinj, konsiderohen edhe 7 mijë e 378 votuesit të cilët janë pajisur me dokumente të Republikës së Kosovës pas zgjedhjeve të 14 shkurtit dhe që ishin larguar nga lista votuese sepse kanë pasur vetëm dokumente identifikimi të lëshuara nga UNMIK-u.

– Numri i emrave të personave që janë larguar si të vdekur nga lista votuese pas zgjedhjeve të parakohshme për Kuvendin e Kosovës të datës 14 shkurt 2021, është: 18 mijë e 252 votues, ndërsa numri i personave që janë larguar nga kjo listë për arsye se kanë hequr dorë nga shtetësia e Republikës së Kosovës, pas atyre zgjedhjeve, është 1 mijë e 158 votues.

– Numri i qendrave të votimit në të gjithë Republikën e Kosovës është 883 me gjithsej 2 mijë e 477 vendvotime.

Ndërkaq, numri i qytetarëve me të drejtë vote jashtë vendit, të cilët kanë arritur të regjistrohen suksesshëm si votues jashtë Kosovës është: 15 mijë e 532 votues.

– Periudha e aplikimit për t’u regjistruar si votues jashtë Kosovës ka filluar më 10 korrik dhe është përmbyllur më 18 gusht 2021. Gjatë kësaj kohe, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka pranuar 18 mijë e 852 aplikacione për regjistrim, prej të cilave janë aprovuar 15 mijë e 532 ndërsa janë refuzuar 3 mijë e 320 aplikacione pasi nuk kanë plotësuar kriteret juridike.

– Të gjithë aplikuesit të cilët janë regjistruar suksesshëm si votues jashtë Kosovës kanë pasur mundësinë të votojnë përmes postës gjatë periudhës e cila ka filluar më 15 shtator, ndërkaq fletëvotimet është dashur të pranohen nga KQZ-ja më së largu deri më 15 tetor 2021.

Maqedonia e Veriut voton të dielën për zgjedhjen e kryetarëve të 80 komunave dhe këshillave komunalë, si dhe kryetarin e Shkupit, që është njësi e veçantë e pushtetit lokal.

Gara kryesore zhvillohet mes dy blloqeve politike, LSDM-së dhe BDI-së që janë në pushtet, dhe partive opozitare VMRO-DPMNE, Aleanca për Shqiptarët dhe Alternativa.

Publicistët Fejzi Hajdari dhe Roland Amzai për Oranews dhanë analizat e tyre lidhur me këtë proces një ditë para votimit.

Roland Amzai: Ndërhyrja nga Tirana nuk mund të quhet ndërhyrje por mënyra e qasjes së Veliaj nuk është e atillë që mund të na ndihmonte ne shqiptarëve të Maqedonisë. Është shqetësuese se Veliaj ka ardhur në Shkup dhe ka bërë fushatë në gjuhën angleze pa u konsultuar fare me asnjë faktor politik shqiptar. Shkupi nuk ka kandidat shqiptar por do të ishte mirë që Veliaj të konsultohej paraprakisht me faktorin politik shqiptar në pozitë dhe opozitë. Mbështjetja vjen në kohën kur Veliaj bëri dhe një tur tjetër në Prishtinë dhe nuk dua ta besoj që po bën një lojë me shumë porta që ti bëjë njëfarë presioni  Prishtinës zyrtare se do të ishte e paimagjinueshme.

Publicisti, Fejzi Hajdari, nga ana tjetër sheh me shqetësim ikjen masive të të rinjve shqiptarë nga Maqedonia e Veriut.

Fejzi Hajdari: Te elektorati shqiptar ka një tendencë rënie të interesimit. Në tre ciklet e fundit zgjedhore shqiptarët kanë votuar +-40%, kurse te elektorati maqedonas kemi konstanten e përhershme 70% e sipër. Ka një ikje masive të rinisë. Edhe kësaj radhe do të  kemi ulje të jehonës së votuesve.Ikja masive e shqiptarëve po vazhdon më të madhe, kryesisht në drejtim të Gjermanisë. Kam shpresë te Albin Kurti. Prishtina dhe Tirana të marrin shembull nga Serbia. Në momentin kur shqiptarët e Maqedonisë së Veriut i ka pushtuar një amulli  e paparë të bëhet përpjekje për unifikimin e tyre.Në mungesë të perspektivës rinia shqiptare ikën dhe këtë ja mori politika.Duhet të amortizohet ikja e rinisë shqiptare.

Ajdari dhe Amzai ishin kritik me Tiranën e Prishtinën.

Fejzi Hajdari: Gjithologë andej nga Tirana në ca debate kanë filluar dhe të na shesin mend, kemi misionarin Erion Veliaj që vjen këtu në Maqedoni për të na mësuar ne se kë duhet ta votojmë. Herë Edi Rama na çon nga atje selam kë duhet të votojmë dhe herë Erion Veliaj vjen e takohet me krerët e partisë së Ali Ahmetit që ndoshta kanë ndonjë kumari.U kthye në dukuri, edhe kryetari i bashkisë së Gjilanit në Kosovë na mëson cilin maqedonas duhet të votojnë shqiptarët e Kumanovës. Lutfi Haziri duhet të rregullojë çështjen e vet, i futen në territor çdo ditë xhandarmëria serbe.